Χασιρίδου Νόρα

Τσακουρίδου Μαρία

Χαραλαμπίδου Ηλιάνα

Συμεωνίδου Θεοδώρα

ΚΑΣΤΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Το Φρούριο του Επταπυργίου, γνωστό και με την οθωμανική ονομασία Γεντί Κουλέ , βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των τειχών της Θεσσαλονίκης εντός της Ακρόπολης. Αποτελείται από δύο ενότητες: το βυζαντινό φρούριο, το οποίο συνθέτουν δέκα πύργοι με τα μεταξύ τους μεσο πύργια διαστήματα και τον περίδρομο, καθώς και τα νεότερα κτίσματα των φυλακών, που έχουν κτιστεί εντός κι εκτός του φρουρίου. Οι πύργοι της βόρειας πλευράς αποτελούν τμήματα του παλαιοχριστιανικού τείχους της Ακρόπολης, ενώ αυτοί της νότιας προστέθηκαν πιθανότατα κατά τους μεσους βυζαντινούς χρόνους, σχηματίζοντας τον κλειστό πυρήνα του φρουρίου.

Ως Φυλακή

Επταπύργιο: Πύλη εισόδου.

Γύρω στο 1890 το μνημείο χρησιμοποιήθηκε ως ανδρικές, γυναικείες και στρατιωτικές φυλακές.

Κατά τη δεκαετία του 1890, το φρούριο μετατράπηκε σε φυλακή. Η ακριβής ημερομηνία δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα, αλλά η φυλακή αναφέρεται σε ένα χάρτη του 1899 της πόλης, παρέχοντας έτσι ένα terminus antquem για την αλλαγή. Γι' αυτή τη μετατροπή συνεπάγεται η απομάκρυνση όλων των προηγούμενων κτιρίων στο εσωτερικό του κάστρου, από τα οποία κανένα ίχνος επιζεί σήμερα. Οι αλλαγές στις οχυρώσεις δεν ήταν σημαντικές, αν και ο πρωταρχικός τους ρόλος αντιστράφηκε: από την προστασία των κατοίκων από την εξωτερική απειλή, τώρα υπηρετούσε για την απομόνωση κρατουμένων από τον έξω κόσμο.

Η φυλακή διετέλεσε για καιρό τις κύριες εγκαταστάσεις σωφρονισμού της πόλης, όπου κρατούνταν φυλακισμένοι ανεξαρτήτως φύλου ή εγκλήματος. Νέα κτίρια χτίστηκαν κατά μήκος των δύο πλευρών των τειχών, ώστε να βελτιωθεί η λειτουργικότητα του νέου σωφρονιστικού κέντρου. Η εσωτερική αυλή ήταν χωρισμένη από φράχτες σε πέντε ξεχωριστές μονάδες και στο κέντρο τους στεγάστηκε το κεντρικό παρατηρητήριο. Η φυλακή διέθετε εκκλησάκι και άλλα παραρτήματα, ενώ το παράρτημα που βρισκόταν βόρειο-ανατολικό πύργο καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τα εξωτερικά κτίρια, στη νότια πλευρά του κάστρου, στεγαζόταν η διοίκηση, η φυλακή των γυναικών, και προς τα δυτικά, τα κελιά απομόνωσης.

Το κέντρο αυτό είχε αποκτήσει κακή φήμη κατά τη διάρκεια του καθεστώτος Μεταξά, της Κατοχής, και στη μεταπολεμική περίοδο από τον Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο μέχρι και τη Χούντα.

Αναστήλωση

Ο εσωτερικός χώρος αναδιαμορφώθηκε και προστέθηκαν εγκαταστάσεις και εξωτερικά του κτηρίου. Το 1989 οι φυλακές μεταφέρθηκαν και το Επταπύργιο αποδόθηκε στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού.

Πύργος του Τριγωνίου (Πύργος της Αλώσεως)

Ίσως το εντυπωσιακότερο σημείο τον τειχών και ένα απο τα πιο πολυσύχναστα και δημοφιλή σε όλη την Θεσσαλονίκη αποτελεί ο Πύργος του Τριγωνίου. Έχοντας κατασκευασθεί πιθανότατα στο δεύτερο μισό του 15ουμΧ αιώνα χρησιμοποιήθηκε ώς οπλοστάσιο και πύργος πυροβολικού σε ένα από τα σημεία όπου θεωρούνταν κρίσιμα για την αντιμετώπιση πολεμικών ενεργειών.

Η συνεχής οχύρωση της τοποθεσίας μαρτυρά την σημασία που δίνονταν στο συγκεκριμένο σημείο καθώς συνόρευε με την Ακρόπολη η οποία και αποτελούσε το ασφαλέστερο καταφύγιο για τον πληθυσμό κατα την διάρκεια των επιδρομών.

 

Ενώ σήμερα ο πύργος είναι γνωστός και με τα δύο ονόματα, υπάρχουν έρευνες και προσσεγγίσεις που υποστηρίζουν οτι η ονομασία αυτή παρέπεμπε σε άλλο παραπλήσιο κτίσμα με τριγωνική κάτοψη και προβολή κάτι που καθιστά ακριβέστερη την προσφώνηση του ως "Πύργος της Αλύσεως". Κατά την Οθωμανική περίοδο ήταν επίσης γνωστός ώς Πύργος της Αλυσίδας και Ζωσμένος Πύργος ,πιθανότατα εξαιτίας της διακοσμητικής ταινίας που έφερε στην περιφέρεια του. 

Όταν θα επισκεφτείτε τον Πύργο του Τριγωνίου και την κύρια πύλη των τειχών (Πορτάρα) θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε την υπέροχη θέα του Θερμαϊκού κόλπου που προσφέρει το μέρος, ενώ μια προσεκτικότερη ματιά θα σας αποκαλύψει τα παλιά όρια των τειχών που χάνονται στο σημερινό κέντρο της Θεσσαλονίκης αλλά και τα όρια της ιστορικής άνω πόλης!